هی، الدّنیا تقول بملء فیها حذار حذار من بطشی و فتکی
هی: اسم غیر متصرف، ضمیر منفصل للرفع، للغائبة، معرفة، مبنی علی الفتح
ضمیرقصة أو شأن و مبتدأ و مرفوع محلاً و الجملة اسمیة
الدّنیا: اسم، مفرد، مؤنث، مشتق اسم تفضیل (مصدره دنو)، معرف بأل، معرب، مقصور، ممنوع من الصرف و لکنه یقبل الکسر بسبب وجود أل
مبتدأ و مرفوع محلاً و الجملة اسمیة و خبر و مرفوع محلاً
تقول: فعل مضارع للغائبة، مجرد ثلاثی، معتل و اجوف(اعلاله بالاسکان بنقل الحرکة)، متعد، مبنی للمعلوم، معرب
فعل مرفوع و فاعله ضمیر مستتر فیه جوازاً تقدیره هی و مرجعه الدنیا و الجملة فعلیة و خبر و مرفوع محلاً و رابطها ضمیر هی المستتر و مفعوله جمیع العبارة بعده و منصوب محلاً
ب: حرف، عامل جر، مبنی علی الکسر
ملء: اسم، مفرد، مذکر، جامد غیرمصدر، معرف بالاضافة، معرب، ممدود، منصرف
مجرور بحرف جار- بملء: جار و مجرور و متعلقهما فعل تقول
فی:اسم من الاسماء الخمسة، مفرد، مذکر، جامد غیرمصدر، معرف بالاضافة، معرب صحیح الآخر، منصرف
مضاف الیه و مجرور بالیاء
إعراب و بناء (معرب و مبنی بودن):
فعل یا معرب است یا مبنی.
تعریف:
فعل معرب، فعلی است که در حالات مختلف اعراب، آخر آن تغییر کند. مانند: یَدْرُسُ
فعل مبنی، فعلی است که در حالات مختلف اعراب، آخر آن هیچگونه تغییری نداشته باشد. مانند: اُدْرُسْ.
توضیح: از میان افعال، تنها فعل مضارع، معرب است و فعل ماضی و امر مبنی می باشند.
نکته: فعل مضارع که معرب است، در دو صورت مبنی می شود:
1) هرگاه نون جمع مونث به آخر آن افزوده شود (صیغه های 6 و 12) که در این صورت مبنی بر سکون خواهد بود. (حرکت لام الفعل ملاک است) مانند: یَدْرُسْنَ – تَدْرُسْنَ.
2) هرگاه نون تأکید مباشر (بدون فاصله) به آخر آن افزوده شود (به لام الفعل) مانند: یذهَبَنَّ (یَذْهَبُ + نَّ).
توضیح بیشتر مطالب فوق مربوط به بخش نحو است که بعداً به تفصیل خواهد آمد.