فعل امر

فعل امر
تعریف فعل امر: فعلی است که بر طلب انجام کاری یا حالتی دلالت کند

طرز ساخت فعل امر:
فعل امر از فعل مضارع ساخته می شود و دو گونه است: امر غائب (امر به لام) و امر حاضر (مخاطب).
- طرز ساخت فعل امر غائب:
فعل امر غائب از 6 صیغه غائب و 2 صیغه متکلم فعل مضارع ساخته می شود به ترتیب که (لِ=لام مکسور) در ابتدای آن می افزاییم و آخر فعل را مجزوم می کنیم مانند: یَذهَبُ= لِیَذْهَبْ / یَذْهَبونَ = لِیَذْهَبوا.
طرز ساخت امر حاضر (مخاطب):
فعل امر حاضر از 6 صیغه مخاطب ساخته می شود به این ترتیب که ابتدا حرف مضارعه را حذف کرده و سپس آخر فعل را جزم میدهیم. البته چنانچه حرف ما بعد حرف مضارعه ساکن باشد، در اینصورت یک همزه در ابتدای امر قرار می دهیم (چون ابتدا به سکون جایز نیست). مانند: تَجْلِسُ: إجْلِسْ
نکات:
* همزه امر (همزه ای که در ابتدای فعل گذاشته می شود) همیشه مکسور است مگر در دو حالت زیر:
الف) از باب اِفعال باشد که در اینصورت همزه آن مفتوح خواهد بود. أکْرَمَ – تُکْرِمْ- أَکْرِمْ.
ب) عین الفعل مضارع، مضموم باشد که در اینصورت همزه امر نیز مضموم می شود. مانند: تَکْتُبُ: اُکْتُبْ
توجه: جزم فعل مضارع در صیغه های (1و4و7و13و14) به سکون حرف آخر است و در بقیه صیغه ها بجز جمعهای مونث غائب و مخاطب، به حذف نون آنهاست.
* اگر فعل مضارع، معتل ناقص باشد، جزم آن به حذف حرف عله می باشد. مانند: تَدْعُو: اُدْعُ
* همزه امر در باب افعال همزه قطع می باشد و در بقیه موارد وصل است.