الدرس الثامن قواعد درس ۸ عربی ۱

الدرس الثامن  قواعد درس ۸ عربی ۱

درس هشتم : توبة الثّعلیبْ : توبه روباه

کلمه ها و ترکیب های تازه : اسْتمّر :‌ادامه داد الکهف : غار اعْتمدَ : اعتماد کرد الماکر: حیله گر بَرَز –ُ : ظاهر شد خالَفَ : مخالفت کرد البطْن : شکم مَشی : راه رفت بلّغ : رساند الْمُخطی : خطا کار بلبغ عنی : از جانب من ابلاغ کن نفَخَ –ُ : دمید الْجدودُ :‌اجداد ، جمع جدّ وََعَظَ – یَعِظُ : نصیحت کرد الدّیک : خروس سبَّ –ُ : دشنام داد ذاتَ یوْم : روزی الصّفدَعَة : قورباغه ذوی التیّجان : صاحبان تاج ظنّ –ُ : گمان کرد رَفَضَ : رکود ، نپذیرفت الْعارفُ : دانا عنّی : از جانب من

قواعد درس هشتم :

در جهان کلمات گاهی به کلماتی برمی خوریم که در شرایط مختلف، تغیراتی در چهره ی ظاهری آنها پدید می آید، در کلمات معیار تغییر، حرف آخر آنهاست. برخی کلمات در زبان عربی با تغییر موقعیت در جمله در جمله حرکت حرف آخرشان تغییر می کند و تعدادی نیز در همه ی موقعیت ها حرکت حرف آخر شان ثابت می ماند. به کلماتی که حرکت حرف آخر آنها با تغییر موقعیت تغییر می کند «معرب» می گویند. به کلماتی که حرف آخر آن ها در هر موقعیت ثابت بماند «مبنی» می گویند. (مانند هذا) : جاءَ هذا رَأَیْتُ هذا سَلّمتُ علی هذا اما کلمات معرب بر اساس حرکت حرف آخر آنها به چهار گروه تقسیم می شوند . حرکت حرف آخر کلمات معرب ، اعراب نامیده می شود. 1. مرفوع : کلمه ای است که اعراب آن رفع یعنی (-ٌ و –ُ) باشد. جاءَ الطّالبٌ . 2. منصوب : کلمه ای است که اعراب آن نصب یعنی (-ً یا –َ ) باشد . رَأَیتَ طالباً 3. مجرور : کلمه ای است که اعراب آن جر یعنی ( -ٍ یا –ِ ) باشد. سلّمْتُ علی طالبٍ 4. مجزوم : کلمه ای است که اعراب آن جزم یعنی (-ْ) باشد. لا تکْتُبْ

گروههای کلمات مبنی :

1. مبنی بر ضم : کلمه ای است که حرکت حرف آخر آن همیشه و بصورت ثابت –ُ باشد. مانند : نحنُ – مُنْذُ - کَتَبوا 2. مبنی بر فتح : کلمه ای است که حرکت حرف آخر آن همیشه و بصورت ثابت –َ باشد. مانند هُوَ – کَتَبَ 3 – مبنی بر کسر : کلمه ای است که حرکت حرف آخر آن همیشه و بصورت ثابت –ِ باشد. مانند :‌اَنْتِ 4 – مبنی بر سکون : کلمه ای است که حرکت حرف اخر آن همیشه و بصورت ثابت –ْ باشد. مانند مَنْ ، اُکْتُبْ کلماتی مانند : لا ، الی ، عَلی که حرف آخرشان الف است نیز مبنی بر سکون هستند. و کلماتی مانند : فی ، الذی، اللاتی که حرف آخرشان ی ساکن است نیز مبنی بر سکون هستند

کلمات معرب و مبنی :

کلمه : حرف – فعل – اسم حرف : همه حروف مبنی اند فعل: ماضی و امر مبنی هستند فعل مضارع معرب است اسم : ضمیرها ، اسم های اشاره ، اسمهای موصول ، اسمهای استفهام مبنی هستند. اسم : بقیه ی اسم ها معرب هستند (غیر از اسم هایی که در خط بالا نام برده شده اند)

تمرین اول : 1- اجْعل الکلمات التی تحتها خط فی مکان مناسب من الجدول کلماتی را که با خط مشخص شده اند در جای مناسبی از جدول قرار بده .

الف: 1 – العاقلُ مَنْ وعَظَته التّجاربُ عاقل کسی است که تجربه ها به او پند آموخته است 2 – هلْ ینْجَحُ الذّین لا یَدْرسونَ ؟ آیا کسانی که درس نمی خوانند قبول می شوند؟ 3 – هم وَجَدوا طریقةَ یحلّ هذه المشکلة آنها برای حل این مشکل راهی یافتند 4 – نحْنُ درسْنا و نجَحْنا فی الامتحان ما درس خواندیم و در امتحان قبول شدیم   المبنی   علی الضم علی الفتح علی الکسر علی السکون الاسم نحن الذین هذه من الفعل وجدوا وعظته _ درسنا الحرف _ _ لِ هل

ب : 1- وَ جعَلْنا من الماء کلّ شیءٍ حیّ هر چیز زنده را از آب آفریدیم 2 - لا تتکاسَلْ فأن طریق العزّ صَعْبٌ تنبلی نکن پس همانا راه عزت سخت است 3 – هلْ یعْتَمِدَ العاقلُ علی الجاهل ؟ آیا عاقل به نادان اعتماد می کند؟   المعرب   المرفوع المنصوب المجرور المجزوم الاسم صعب کل الماء-الجاهل _ الفعل یعتمد _ _ لا تتکاسل

2- صِلْ کُلّ فی العمود الاوّل بما یُناسبها من العَمودُ الثّانی هر کلمه در ستون اول را به آنچه مناسبش است از ستون دوم وصل کن

3 – عیّنُ الصحیح فی ترجمة العبارات التالیة . در ترجمه عبارت های زیر ترجمه صحیح را تعیین کن

1. اولئک الذین صدقوا و اولئک هم المتّقون الف. آنان کسانی اند که راست گفتند و آنان همان پرهیزگارانند ب. اینان که راست می گفتند ، همان پرهیزگارانند 2 – فاصبر علی ما یقولُون ُ وسبّحْ بحمدِ ربّک الف. پس بر آنچه می گویند : بی تابی مکن، آنان به ستایش پروردگارت تسبیح گویند ب. پس بر آنچه می گویند، شکیبا باش و به ستایش پروردگارت تسبیح گوی 3 – انی لما انْزلْتَ الیّ من خیر فقیرٌ الف.همانا من به آنچه از نیکی به سوی فرستی ، نیازمندم ب.همان من به آنچه فرستادی از خوبی ها نیازمندم

پرتوهای قرآنی درس هشتم : الف – در آیات زیر سه کلمه از یک ریشه هستند، آنها را در بنویسید .

1. لا تُبْطلوُا صدقاتِکُمْ بالمّن و الاذی صدقه های خویش را با منت گذاشتن و آزار رساندن باطل نکنید 2. لَهُم اَجْرُ غیرُ ممنونُ برای آنها پاداش بی منت است 3 – قد منّ الله علَیْنا خداوند بر ما منت نهاده است. مّن - ممنونُ - منّ

ب : کدام جمله بیانگر مقابل است؟ لا تَجْعَلْ یَدَکَ مَغْلولَة الی عَنُقِکَ و لا تبْسُطها کُلّ البَسط : دستت را بگردنت بسته مدار و آن را کلاَ مگشای

الا تبعاد عن الافراط و التفریط فی الانفاق : دوری از افراط و تفریط در انفاق کردن عدّمُ الاسراف فی الانفاق : زیاده روی نکردن در انفاق عدم التسمر علی الدّنیا : حسرت نخوردن به دنیا الاتبعادُ عن التّکاسُلِ : دوری از تنبلی مورد اول صحیح است.

تست های کنکوری درس 8 :

1- ترجمه کدام گزینه صحیح نیست ؟ الف) خالفتِ الصّفرعُ و استمرّت :‌قورباغه مخالفت کرد و ادامه داد ب) و جعلنا منَ الماء کُلّ شی حیّ . هر چیز زنده را از آب آفریدیم ج) اطلبو الدّیک یوذّنُ لصلاة الصُبح :‌از خروس بخواهید برای نماز صبح اذان بگوید د) فَمَشی فی الارض ینْصَحآ و یَسُّبُ الی الدنیا : پس روزی زمین حیله گران را نصیحت می کرد 2- ترجمه کدام گزینه صحیح نیست؟ الف) العارف : دانا ب)‌رَفَضَ: رد کرد ج) ذوی الیتجان : مرغ د) الدّیک :‌خروس 3- مفهوم کدام گزینه صحیح نیست؟ الف) به کلماتی که حرکت حرف آخر آنها با تغییر موقعیت تغییر می کند مصوب می گویند. ب) به کلماتی که حرکت حرف آخر آنها در هر موقعیت ثابت بماند مبنی می گویند ج) تمام صیغه های فعل مضارع معرب هستند د) بعضی از اسم ها مبنی هستند 4- مفهوم کدام گزینه صحیح نیست؟ الف) مبنی بر فتح کلمه ای است که حرکت آخرش همیشه فتحه باشد ب) مبنی بر کسر کلمه ای است که حرکت آخرش همیشه کسره باشد ج) مرفوع کلمه معربی است که علامت رفع (-ٌ - ُ ) داشته باشد د) منصوب کلمه ی معربی است که علامت سکون (-ْ) داشته باشد 5- مفهوم کدام گزینه صحیح نیست؟ الف) مبنی بر ضم کلمه ای است که حرکت آخرش همیشه ضمه باشد ب) مبنی بر سکون کلمه ای است که علامت اخرش گاهی سکون باشد ج) مجرور کلمه ی معربی است که علامت جر ( -ٍ -ِ) داشته باشد د) مجزوم کلمه معربی است که علامت جزم ( -ْ ) داشته باشد 6-کدا م گزینه معرب است؟ الف) یکْتُبُ ب) اُکْتَب ج) کَتَبَ د) یکْتُبنَ 7- کدام گزینه مبنی است؟ الف) الکتاب ب) الذّی ج) تَکْتبین د) سعید 8 – وَجَدوا مبنی بر چیست؟ الف) فتح ب) ضمّ ج) کسر د) سکون 9 – نجَحْنا مبنی بر چیست؟ الف) سکون ب) فتح ج) کسر د) ضمّ 10 – کلمه های (لا) و (الّتی) مبنی بر چیست؟ الف) فتح ب) جرّ ج) ضمّ د) سکون 11 – اعراب (صَعْبٌ) در جمله (انّ الطریقَ الفرّ صعُبْ) کدام است؟ الف) نسب ب) جرّ ج) رفع د) جزم 12 – در کدام گزینه کلمه منصوب وجود دارد؟ الف) جاءَ الطالِبُ ب) سلّمْتُ علی الطالب ج) رَأیْتُ الطالب د) هوَ لا یتکاسلُ 13 – کدام گزینه در مورد تجزیه کلمه ( هولاء) صحیح نیست؟ الف) اسم اشاره ب) مبنی بر کسر ج) برای جمع د) مجرور 14 – کدام گزینه در مورد تجزیه کلمه (اُدْرُسْ) صحیح نیست؟ الف) فعل امر ب) برای مفرد مذکر مخاطب ج) مبنی بر سکون د) مجزوم