المفعول فیه

المفعول فیه

در زبان فارسی بعضی جمله ها بدون قید زمان و مکان معنی و مفهوم واضحی ندارند. معادل قید زمان و مکان زبان فارسی ، ظرف زمان و ظرف مکان در زبان عربی است، به مجموعه ظرف ها مفعول فیه گفته می شود. ظرف زمان : الانَ – الیومَ – صباح – قبل – لیل غِد – اَمْسِ – صباح بَعد – نهار ظرف مکان : فوق امام َ – بین – قرب تحت – وراء َ – عندَ – جنبَ نکته : ظرف ها معنای حرف جرّ «فی» را به همراه دارند. لذا به آنها مفعول فیه می گویند. جلسْتُ تحتَ الشجرة : در زیر درخت نشستم. اعراب مفعول فیه منصوب است. اما اگر با حرف جر فی به کار رود دیگر مفعول فیه نیست بلکه مجرور به حرف جر است. مثال : «الیومَ أکمَلْتُ لکم دینَکُم ». ظرف زمان « الجنّة‌ تَحتَ أقدامِ الامهاتِ » ظرف مکان

مثال درباره اعراب مفعول فیه : مفعول فیه اعراب منصوب قرأتُ کتاباً لیلاً . سافَرْنا یومَ الجمعة . با حرف جرّ «فی» به کار رود دیگر مفعول فیه نیست و مجرور به حرف جّر است قرأتُ کتاباً فی اللّیلِ سافرنا فی یومِ الجمعةِ