امر مخاطب:
از شش صیغه ی مخاطب فعل مضارع گرفته می
شود و طریقه ی ساخت این فعل را توضیح می دهیم ابتدا حرف مضارع را بر می داریم و اگر حرف بعد از حرف مضارع ساکن بود نیاز به همزه دارد و حرکت همزه را با توجه به حرف ما قبل اخر از حروف اصلی تعیین می کنیم یعنی اگر آن حرف کسره یا فتحه داشت همزه کسره می گیرد و اگر ضمه داشت ضمه می گیرد گاهی وقت ها حرف بعد از حرف مضارع متحرک است یعنی ساکن ندارد در این صورت نیاز به همزه نداریم اما اخر افعال صیغه ی اول مضارع مخاطب حرف آخرش ساکن گرفته بقیه صیغه ها نونشان حذف می شود جز صیغه جمع مونث به مثال های زیر توجه کنید:
فعل: تجْلسُ
مفرد: أنتَ تجْلِسُ أنتِ تجْلِسین
مثنی:أنتُما تجْلِسان أنتُما تجْلِسان
جمع: أنتُم تجْلِسون أنتُنّ تجْلِسن
بعد از حذف حرف مضارع با توجه به این که حرف بعد از حرف مضارع ساکن می باشد نیاز به همزه داریم و با توجه به این که حرف ل کسره دارد همزه امر مکسور می شود.
مفرد: أنتَ إجْلِسْ أنتِ إجْلِسی
مثنی:أنتُما إجْلِسا أنتُما إجْلِسا
جمع: أنتُم إجْلِسوا أنتُنّ إجْلِسن
اما در فعل زیر همزه آن به خاطر حرکت حرف «ت» ضمه می گیرد:
فعل: تکْتُبُ
مفرد: أنتَ اُکتبْ أنتِ اُکتبی
مثنی:أنتُما اُکتبا أنتُما اُکتبا
جمع: أنتُم اُکتبوا أنتُنّ اُکتبن
لازم به تذکر است همزه فعل امر از باب افعال مستثنی بوده و همزه آن همیشه مفتوح می باشد
اما درفعل زیر به خاطر متحرک بودن حرف بعد از حرف مضارع نیاز به همزه نداریم:
تفاعَل
مفرد: أنتَ فاعلْ أنتِ فاعلی
مثنی:أنتُما فاعلا أنتُما فاعلا
جمع: أنتُم فاعلوا أنتُنّ فاعلن