عربی دبیرستان

متن ُ قواعد وسوالات عربی دبیرستان

عربی دبیرستان

متن ُ قواعد وسوالات عربی دبیرستان

اعلال در فعل معتل اجوف

ب) اعلال در فعل معتل اجوف

تعریف: اجوف فعل معتلی است که عین الفعل آن حرف عله باشد مانند: قَوَلَ، بَیَعَ.

توجه: در فعل معتل اجوف، هر سه نوع اعلال (اسکان، قلب، حذف) صورت می گیرد.

اعلال در اجوف

در ماضی

قلب: قَولَ ¬ قالَ / بَیَعَ ¬ باعَ

حذف: قَوَلْنَ ¬ قالْنَ ¬ قُلْنَ

(التقای ساکنین و حذف حرف عله)

در مضارع

اسکان: یَقْوُلُ ¬ یَقُولُ

قلب: یَنَوْمُ ¬ یَنامُ

حذف: یَقْوُلْنَ ¬ یَقُوْلْنَ ¬ یَقُلْنَ

(التقای ساکنین وحذف حرف عله)

در امر

اسکان: تَذْوُقینَ ¬ تَذُوقینَ ¬ ذُوقی

قلب: تَخْوَفینَ ¬ تَخَوْفینَ ¬ تَخافِین ¬ خافی

حذف: تَقُوْلُ ¬ قُوْلْ ¬ قُلْ

توضیح:

1- حرف عله (واو) و (یاء) متحرک ما قبل مفتوح تبدیل به الف می شود مانند: قَوَلَ ¬ قالَ / بَیَعَ ¬ باعَ.

2- در مصدرثلاثی مجرد اجوف و جمع مکسر بر وزن (فِعال) اگر عین الفعل (واو) باشد تبدیل به (یاء) می شود. مانند:قِوام ¬ قیام.

3- در مصدر اجوف دو باب (افعال و استفعال) حرف عله حذف و به جای آن در آخر مصدر ( ة = تاء گرد) اضافه می شود. مانند: اِقْوام ¬ اِقامَة / اِسْتِقوام ¬ اِسْتِقامَة.

4- (واو) و (یاء) مفتوح ماقبل ساکن در اجوف، فتحه خود را به ماقبل داده و خود تبدیل به (الف) می شود. مانند: یَخْوَفُ ¬ یَخَوْفُ ¬ یَخافُ.

5- هرگاه (واو) مضموم و (یاء) مکسور باشد و حرف قبل از آن صحیح و ساکن باشد، حرکت حرف عله به ما قبل منتقل می شود. مانند: یَقْوُلُ ¬ یَقُولُ / یَبْیِعُ ¬ یَبِیعُ.

6- درمصدر اجوف (واوی) بابهای انفعال و افتعال، (واو) ما قبل مکسور به (یاء) تبدیل می شود. مانند: اِنْقِواد ¬ اِنْقِیاد.

7- حرف عله (واو، یاء) بعد از (الف زائده) تبدیل به همزه می شود. مانند: قاوِِل ¬ قائِل (اسم فاعل از قول) / سایر ¬ سائِر (اسم فاعل از سیر).

8- (ا – و – ی) اگر پیش از حرف ساکن دیگری قرار گیرند، حذف می شوند. مانند: قالْنَ ¬ قُلْنَ.

نظرات 0 + ارسال نظر
برای نمایش آواتار خود در این وبلاگ در سایت Gravatar.com ثبت نام کنید. (راهنما)
ایمیل شما بعد از ثبت نمایش داده نخواهد شد