عربی دبیرستان

متن ُ قواعد وسوالات عربی دبیرستان

عربی دبیرستان

متن ُ قواعد وسوالات عربی دبیرستان

قواعد دروس عربی۳ سال سوم تجربی وریاضی

قواعد دروس عربی۳ سال سوم تجربی وریاضی

       قواعد دروس عربی۳ سال سوم تجربی وریاضی

     قواعد درس عربی سال سوم تجربی وریاضـی

                     تهیه کننده :

        

          فهرست

1)                 درس اول

  تست درس اول

 

   2)درس دوم

  تست درس دوم

 3)درس سوم

   تست درس سوم

 4)درس چهارم

   تست درس چهارم

 

 5)درس پنجم

   تست درس پنجم

 

 6)درس ششم

   تست درس ششم

 

 7)درس هفتم

   تست درس هفتم

 

            درس اول:     

        اقسام فعل از نظر حروف اصلی:

               1)فعل معتل   2)فعل صحیح

     فعل معتل:

         به فعل های که یکی از حروف اصلی آن حروف عله(و،ا،ی)    باشد و به چهار دسته تسقیم می شود:

1)            فعل معتل مثال :  فعلی که اولین حرف اصلی آن حروف عله  باشد.مانند(وعد)

2)            فعل معتل اجوف: به فعلی که دومین حرف آن عله باشد. مانند (قَال، عاد)  

3)            فعل معتل ناقص :فعلی که سومین حرف آن حرف عله باشد. مانند(دعا، تلا)

4)        فعل معتل لفیف: فعل های که دو حرف اصلی آن حرف عله باشد و اگر دو حرف عله کنار هم قرار بگیرد آن را لفیف مقرون و اگر دو حرف عله جدا از هم قرار بگیرد آن را لفیف مفروق می گویند . مانند(روی ، ولی)

فعل صحیح :

به فعل های گفته می شود که در ساختمان اصلی آن (حروف اصلی آن) حروف عله به کار نرفته باشد و به سه دسته تقسیم می شود .

1)فعل مهموز:فعلی که یکی از حروف اصلی آن همزه باشد که اگر اول باشد مهموز فاء و اگر دومین حرف باشد مهموز العین واگر سومین باشد مهموز اللام گفته می شود. (أمر،سأل،بدأ)

   2) فعل مضاعف:فعلی که دو تا از حروف آن هم جنس باشد. مانند :(یَمُدَّ، زَلْزَلَ)

   3)فعل سالم :فعلی که در آن حرف عله و همزه وحرف همجنس به کار نبرده باشد. مانند:(کَتَبَ،خَرَجَ)

 اعلال

     به تغییراتی که بر روی حروف عله روی می دهد گفته می شود و به سه دسته تقسیم می شود:

  1)اعلال به اسکان:هر گاه حرکت حرف عله در فعل های معتل حذف ویا به حرف ما قبل داده شودو در موارد زیر روی می دهد:  

الف)هر گاه حرف عله در آخر فعل مضارع معتل ناقص قرار بگیرد ساکن می شود.مانند:(یَدْعُوُ=یَدْعُو)

ب‌)            هرگاه حرف قبل از حرف علّه ساکن باشد حرکت حرف علّه به حرف ساکن داده می شود و حرف عله ساکن می شود. مانند: (یَقْوُلُ=یَقُوْلُ )

2)اعلال به قلب : هرگاه حرف عله به حرف دیگری تبدیل شود گفته می شود و در موارد زیر روی می دهد :

الف)حرف عله  متحرک ما قبل مفتوح به الف تبدیل می شود . مانند :(قَوَلَ=قالَ)،(بَیَعَ=باعَ)

ب)هرگاه حرف قبل از حرف عله کسره داشته باشد حرف عله به یاْء تبدیل می شود. مانند:(مِوْزان=میزان،مِوْلاد=میلاد)

3)اعلال به حذف: هرگاه حرف عله در فعلهای معتل حذف گردد اعلال به حذف گفته می شود و در موارد زیر روی می دهد :

الف) هرگاه حرف عله واو در مضارع معتل مثال معلوم ثلاثی مجّرد بعد از حروف مضارعه قرار بگیرد حذف می گردد. مانند :‍ (یَوْلِدٌ=یَلِدُ،یَوْضَعُ=یَضَعُ)

ب)هرگاه حرف بعد از حرف علّه ساکن شود حرف عله حذف می شود. مانند :(قالنَّ=قُلنَّ،هَدَیتُ=هَدَتْ)

ج)هرگاه حرف بعد از عله یکی از حروف واو یا یاء باشد حرف عله حذف می گردد. مانند :(یَدْعوونَ=یَدْعُونََ،تَدْعوِینَ=تَدْعِینَ)

د)هرگاه حرف عله در آخر فعل مضارع معتل ناقص قرار بگیرد هنگام مجزوم شدن فعل حرف عله حذف می گردد. مانند :

    مضارع          أمر          نهی

     تَدْعُو           اُدْعُ          لاتَدْعُ

    اعلال در معتل مثال

1)         ماضی: در صیغه های فعل ماضی معتل مثال هیچ اعلالی روی نمی دهد.

2)         مضارع: در صیغه های فعل مضارع معلوم ثلاثی مجرد معتل مثال واوی حرف عله واو حذف می گردد.

    جِدُ=یَجِدُ       تَجِدُ               تَجِدُ           تَجِدینَ

          یَجِدانِ    تَجِدانِ           تَجِدانَ        تَجِدانِ            أجِدُ

          یَجِدُونَ   یَجِدْنَّ            تَجِدُونَ       تَجِدْنَّ             نَجِدُ

3)أمر:در صیغه های أمر معنل مثال واوی حرف عله حذف می گردد.    

                 مضارع        أمر             مضارع            أمر

                  تَجِدُ            جِدْ              تَجِدینَ         جِد‌ِئ

                تَجِدانِ          جِدْا              تَجِدانِ          جِدا

               تَجِدُونَ         جِدْوا             تَجِدْنَ           جِدْنَ

اعلال در معتل اَجوف

1)ماضی: در صیغه های فعل ماضی معتل اجوف 5 صیغه اول اعلال به قلب دارد و 6صیغه آخر اعلال به حذف دارد.

قالَ       قالَتْ            قُلْتَ        قُلْتِ         

قالا       قالَتا              قُلْتُما      قُلْتُما             قُلْتُ

قالُو      قُلْنَ             قُلْتُم        قُلْتُنَّ             قُلْنا

تذکر:باید توجّه داشت در صیغه های فعل ماضی از صیغه ی 6 تاآخر بعد از حذف حرف عله اگر حرف عله واو باشد اول فعل ضمه و اگر حرف عله یا ء باشد حرف عله کسره می گیرد.

نکته:در فعل های ماضی خاف (خَ وَ فَ)ونام (نَ وَ مَ) با آنکه حرف عله واو می باشد در صیغه های ماضی از صیغه 6تا آخر بعد از حذف حرف عله اول فعل کسره می گیرد.

 خافَ ،خافا،خافوُا،خافَتْ،خافَتِ،خِفْنَ...

2)مضارع:در صیغه های فعل مضارع اجوف دو صیغه مؤنث (6،7) اعلال به حذف دارد و بقیه صیغه ها در صورتی که بر وزن یَفْعُلُ ویَفْعِلُ باشد اعلال به اسکان و اگر بر وزن یَفْعَلُ اعلال به قلب روی می دهد.

  یَقُولُ     تَقُولُ             تَقُولَ       تَقُولینَ ِ

 یَقُولان    تَقُولان          تَقوُلانَ      یَقًولانَ           اَقُولَ

یَقُولوُنَ    یَقُلْنَ             یَقُولوُنَ     یَقُلْنَ            نَقُلْنا

نکته:در فعل مضارع از خاف(خَوَفَ) ونام(نَوَمَ) ونال(نَیَلَ) چون مضارع آنها بر وزن یَفْعَلُ می باشد حرف عله به الف تبدیل می  شود و اعلال به قلب دارد.

3)أمر:در صیغه های أمر معتل اجوف صیغه 1تا 6 حرف عله حذف می شود واعلال به حذف دارد و در بقیه صیغه ها مانند فعل مضارع می باشد.

تَقُولُ=قُلْ                   تَقُولانِ= قوُلا                   تَقُولوُنَ= قوُلوا...

تست درس اول

1)استیضاح از نظر ریشه چه نوع معتلی است؟

الف)اجوف      ب)ناقص      ج)مثال واوی     د)مثال یایی

2)ما هو الخطاءعن فعل«صِلْ »؟

الف)مفرد مذکر غائب                ب)اعلال به حذف

   ج)مثال                                      د)فعل أمر

3)جمع مؤنث غائب فعل (سارَ)کدام است؟

الف)سارْنَ      ب)ساروُا      ج)سِرْنَ      د)سِرْتُنَّ

     درس دوم

اعلال در فعل های معتل ناقص

1)ماضی:در صیغه های ماضی معتل ناقص(فَـعَـلَ) اوّلین صیغه اعلال به قلب دارد وصیغه های 3،4،5 اعلال به حذف دارد و در بقیه صیغه ها اعلالی روی نمی دهد.

دَعَا(اعلال به قلب)   دَعَوَتْ=دَعَتْ(اعلال به حذف)

دَعَووا=دَعَوْا(اعلال به حذف)   دَعَوَتا= دَعَتا(اعلال به حذف)

بقیه صیغه ها بدون اعلال می باشد.

نکته:هرگاه فعل معتل ناقص بر وزن فَعِلَ باشد فقط در یک صیغه اعلال روی می دهد. یعنی فقط در صیغه ی سوم اعلال به حذف روی می دهد ودر بقیه صیغه ها اعلالی روی نمی دهد.

       (خَشیَ، رَضیَ)

2)مضارع:در صیغه های مضارع معتل ناقص صیغه های 3،9،10 اعلال به حذف روی می دهد وحرف عله حذف می گردد و در صیغه ها اگر فعل بر وزن یَفْعُلُ و یَفْعِلُ باشد اعلال به اسکان و اگر فعل بر وزن یَفْعَلُ باشد اعلال به قلب روی می دهدیعنی حرف عله به الف تبدیل می شود. این اعلال به قلب و اسکان فقط در صیغه هایی روی می دهد که ضمیر بارز ندارند و در صیغه های مثنی و جمع مؤنث اعلالی روی نمی دهد.

تذکر:اگر فعل مضارع بر وزن یَفْعُلُ باشد جمع های مذکر و مؤنث بر یک وزن بکار برده می شود .

یَفْعُلُ= جمع مذکرو مؤنث غائب=یَدعُونَ

یَفْعُلُ=جمع مذکر ومؤنث مخاطب= تَدْعوُنَ

و اگر فعل بر وزن یَفْعِلُ باشد صیغه ی مفرد مؤنث مخاطب و جمع مؤنث مخاطب مانند هم بکار برده می شوند.

یَفْعِلُ= مفرد و جمع مؤنث مخاطب= تَهْدَینَ

أمر:در صیغه های أمر معتل ناقص صیغه های 1،3، 4،اعلال به حذف دارند وبقیه صیغه ها بدون اعلال می باشند.

تست درس دوم

4)کدام خطا است؟

الف)لمّا یقوم   ب)لم یَقم    ج)لمّا یقوما   د)لم یقوموا

5)أعِظُ چه نوع فعلی است؟

الف)ناقص      ب)مهموز     ج) سالم       د)مثال

6)مفرد مؤنث مخاطب یَنجو کدام است؟

الف)تنجوین   ب)تنجینَ     ج)ینجونَ     د)ینجینَ

درس سوم

  مفعول مطلق

مصدری است منصوب از جنس فعل که برای بیان تأکید یا نوع وقوع فعل به کار برده می شود و به دو دسته تقسیم می شود: 1)مفعول مطلق تأکیدی

مصدری است منصوب از جنس فعل که بدون صفت با مضاف الیه به کار برده می شود و معمولاً نکره می باشد و برای تأکید بر وقوع فعل به کار می رود.

1)سَلَّموا تَسلیماً          2)اُذکُرُ الله ذکراً

            مفعول مطلق                             مفعول مطلق             

                تأکیدی                              تأکیدی

نکته:باید توجه داشت مفعول مطلق تأکیدی درجمله برای ترجمه آن باید از کلمات تأکیدی فارسی (واقعاً، حتماً، بدون شک...) استفاده می کنیم .

1)حتماً درود بفرستید.      2)خداوند را حتماً یاد کنید.

2)مفعول مطلق نوعی (بیانی)

مصدری است منصوب از جنس فعل که برای بیان چگونگی وقوع فعل به کار برده می شود و همواره با صفت یا مضاف الیه همراه است. مانند:

1)اُذْکُروالله ذکراً کثیراً  (ذکراً=مفعول مطلق نوعی،کثیراً=صفت)

تذکر:در ترجمه مفعول مطلق نوعی در صورتی که با صفت همراه باشد فقط صفت ترجمه می شود یعنی بصورت (خیلی،زیاد،فراوان و...)استفاده می کنیم ودر صورتی که با مضاف الیه همراه باشد از کلمات (مثل،مانندو...)استفاده می کنیم.

1)خدا را خیلی یاد کنید.

نکته:گاهی مفعول مطلق بصورت مصدری منصوب بدون فعل بکار برده می شود ولی بصورت فعل ترجمه می شود.

(شکراً،عفواً،طاعتهً،سمعاً،أیضاً،حتماً،حقاً،اَهلاً،سبحان الله،حمداً)

نکته:گاهی مفعول مطلق نوعی از جمله حذف می شود و صفت به جای آن قرار می گیرد که آن صورت به صفت نائب مفعول مطلق گفته می شود و همیشه نکره و منصوب می باشند.

اُذکروُا الله ذکراً کثیراً= اُذکرُوا الله کثیراً

                                          نائب مفعول مطلق نوعی و منصوب

مفعول فیه(ظرف زمان و مکان)

اسمی است جامد و منصوب که زمان یا وقوع فعل را در جمله مشخص می کند و معمولاً با معنی فئ(در) همراه است .

ظرف زمان:عِنْدَ، قبلَ، بَعْدَ، الآنَ، اِذا، حِینَ، متی، مَهما، الیل، النهار،...                                                               

ظرف مکان:خَلْفَ، أمامَ، فَرْقَ، بَیْنَ، وَسَط، جنب، هُنا، هُناکَ،داخل...

مثال:

       وَجَدْتُ کتابی هُناکَ

                           مفعول فیه ظرف مکان

حروف عطف

حروفی هستند که در جمله و یا دو اسم را به هم ربط (معطوف) می دهند. به کلمه قبل از حروف عله معطوف الیه می گویند و می تواند نقش های مختلف داشته باشد و به کلمه ی بعد از حرف عطف ،معطوف یا عطف به حروف گفته می شود که در اعراب از معطوف الیه پیروی می کند.

حروف عطف عبارتند از:(وَ، فَ، ثُمَّ، أوُ، بَلْ ،لِکنْ، لا)

جاءَ المعلمُ و التلمیذُ      المعلمَ=فاعل و مرفوع

وَ=حرف عطف             التلمیذُ=معطوف و مرفوع

تست درس سوم

7)ما هوَ صحیحُ؟ (عاشروُا ـــــــ الاخوانِ؟)

الف)معاشرهَ    ب)معاشرهً     ج)المعاشرهَ    د)المعاشرهِ 

8)اجعل مفعول مطلق المناسب للفراغ؟ الموءمنونَ یٌقیمونَ الصلاهَ ..

الف)اقامهَ     ب)مقیماً       ج)مُقیمونَ     د)اقواماً

درس چهارم

   حال

کلمه ای است که حالت فاعل یا مفعول جمله را در هنگام وقوع فعل بیان می کند و به سه شکل به کار می رود: 1)حال مفرد 2)حال جمله اسمیه 3)حال جمله فعلیه

حال مفرد:اسمی است منصوب ،نکره و مشتق که حالت فاعل را در هنگام وقوع فعل نشان می دهد و آن اسمی که حال آن را بیان می کند صاحب حال گفته می شود.

نکته:حال مفرد نکره می باشد ولی صاحب حال همیشه یک اسم معرفه می باشد و حال مفرد در جنس و عدد از صاحب حال پیروی می کند.

 جاءَ التلامیذُ الی المدرسهِ مسرورینَ

التلامیذ=صاحب حال فاعل و مرفوع

مسرورینَ=حال مفرد و منصوب به یاءنیابی

نکته: صاحب حال معمولاً در جمله فاعل و یا مفعول جمله می باشد و حال مفرد همیشه یک اسم فاعل ویا مفعول ویا صفت مشبه می باشد.

حال جمله اسمیه

جمله است که با واو حالیه شروع می شود و بعد از واو ضمیرمنفصلی مرفوعی قرار می گیرد که به صاحب حال بر می گردد یعنی در    جنس و عدد از صاحب پیروی می کندو آن جمله حالت فاعل و مفعول جمله را در هنگام وقوع فعل مشخص می کند و چون جمله اعراب دارد محلاً منصوب می گردد. جاءَ المعلمُ الی الصفُّ و هو مسرورٌ(المعلم=صاحب حال فاعل و مرفوع،واو=واو حالیه ،هو مسرورینٌ=حال جمله اسمیه محلاً منصوب)  

حال جمله فعلیه

جمله است که با فعل شروع می شود و آن فعل در جنس و عدد از صاحب حال پیروی می کند و حالت فاعل یا مفعول جمله را مشخص می کند و محلاً منصوب می باشد .

1)رایُت المعلمُ یقرأ الکتاب(المعلمُ=مفعول به ومنصوب، یقراُالکتاب=حال جمله فعلیه محلاً منصوب)

نکته: هر گاه در یک جمله فعل مضارع بعد از فعل ماضی قرار بگیرد ،فعل مضارع بصورت ماضی استمراری ترجمه می شود .

1)معلم را دیدم در حالی که کتاب می خواند.

نکته:واو حالیه با حال جمله اسمیه به کار می رود ولی فقط در یک حالت با حال جمله فعلیه به کار می رود یعنی هرگاه فعل در حال جمله فعلیه با قَدْ همراه است .

أذهبُ الی المدرسهٌ و قَدْ کتبْتُ دروسی(جمله فعلیه محلاًمنصوب)

به مدرسه می روم در حالی که درسهایم را نوشته ام.

نکته:کلمه ی وَحْدَ همیشه با ضمیر و همواره حال مفرد است.  

رایُت المعلمُ فی المدرسهُ وحْدَهُ(حال مفرد)

تست درس چهارم

9)میّز الصحیح للفراغ :‍ (دَخَلَ أعداءُ فلسطین..)

الف)غاصبون    ب)غاصبان        ج)الغاصبین       د)غاصبینَ

2)ذوالحال در جمله (رَجعوا مِن السفر صباحاً یحزنون) چیست؟

  الف)صباحاً       ب)السفر    ج)ضمیر مستتر هم   د)ضمیر بارز واو
درس پنجم

تمییز

به کلماتی گفته می شود که برای رفع ابهام در جمله به کار می روند به عبارتی دیگر اسمی است نکره و منصوب و جامد که برای رفع ابهام بکار می رود و به دو شکل بکار می روند:

1)تمییز مفرد 2)تمییز نسبه

تمییز مفرد: اسمی است جامد،نکره ومنصوب که بعد از وزن ،متر ،پمانه،مسافت ،عدد ومقدارو اندازه قرار می گیرد.

إستریتُ کیلوینَ تفاحاً

                           تمییز مفرد و منصوب

نکته:تمییز اعداد که بعد از عدد قرار می گیرد تمییز عددو مفرد گفته می شود.( تمییز اعداد اعراب مخصوص به خود دارد یعنی می توانند مشتق و مجرور باشد.)

عدد 1 و 2  صفت می باشند تمییز ندارند .

تمییز اعداد 3 تا 10=جمع و مجرور

تمییز اعداد 11 تا 99= مفرد و مجرور 

 تمییز اعداد 100 به بعد = مفرد و مجرور

2)تمییزنسبه: اسمی است جامد ،نکره،و منصوب که برای رفع ابهام از جمله بکار می رود.

نکته:مصدرهای نکره و منصوب بعد از اسم تفضیل(أفْعَلُ و فُعْلی) تمییز نسبه می باشد.

نکته:بعضی فعل ها در جمله به تمییز نیاز دارند: فَجَّرَ. نَظَّـمَ . زَادَ . اِزدادَ . مَلَأَ . إمْتِلاً . زادَ . طابَ . حَسُنَ ....

 مانند: فجَّرَاللهُ الاَرضُ عُیُوناً(تمییز نسبه و منصوب)

نکته: کلمات خیر و شر اگر به معنی بهتر و بدتر باشداسم تفضیل است و نیاز به تمییز دارد واسم نکره ومنصوبی که بعد از این کلمات قرار می گیرد تمییز نسبه است.

الباقیاتُ الصالحاتُ خَیرٌ عِنْدَاللهُ ثواباً(کارهای شایسته نزد خداونداز نظر ثواب بهتراست)

تست درس پنجم

11)میّز الخطاء للفراغ لایجاد اسلوب التمییز:(یزداد المسلمونُ .......... .)

     الف)ایماناً     ب)یقیماً          ج)خلوصاً        د)زاهداً

12)در عبارت (انّ اللهَ اکثرُعلماً) تمییز در اصل چه بوده است؟

الف)فاعل     ب)اسم انّ       ج)خبر انّ        د)مفعول

13)در عبارت(یکتَمِلُ طُلّابُ الصَّفِ عدداً)تمییز دراصل چه بوده است؟

الف)فاعل     ب)مفعول       ج)مبتدا       د)نائب فاعل

درس ششم

استثناء:جدا کردن حکم کسی یا چیزی از گروه یا دسته ی دیگراستثناء گفته می شود.

1)مستثنئ:اسمی است منصوب که بعد از ادات استثناء قرار می گیرد و از گروه یا دسته دیگری جدا می شود.

2)مستثنئ منه:اسمی است که قبل از ادات استثناء قرار می گیرد و مستثنئ از آن جدا می شود و در جمله می تواند مبتدا ،خبر، فاعل ،مفعول به و... باشد.

3)ادات استثناء: کلماتی هستند که بوسیله آنها مستثنئ را از مستثنئ منه جدا می کند.(اِلّا، غَیْر،سِوی)

مستثنئ:مستثنئ به سه شکل به کار می رود:الف)مستثنئ متصل ب)مستثنئ منقطع ج)مستثنئ مفرّغ

الف)مستثنئ متصل:هرگاه مستثنئ از جنس و نوع مستثنئ منه باشد و همیشه منصوب است.

جاءالتلامیذُ الی المدرسه الا واحداً منهمُ(التلامیذُ=مستثنئ منه، فاعل و مرفوع)(الا= ادات استثناء)(واحداً=مستثنئ متصل ومنصوب)

ب)مستثنئ منقطع:هرگاه مستثنئ از جنس و یا نوع مستثنئ منه نباشد آن را مستثنئ منقطع می نامند و همیشه منصوب است.

قلبتْ إخوانُکَ الا أخاکَ(اخوانک=مستثنئ منه فاعل و مرفوع )(الا=ادات استثناء)(أخاک=مستثنئ منقطع و منصوب به الف نیابی)

ج)مستثنئ مفرّغ:هر جا مستثنئ منه از جمله حذف شده باشد یعنی مستثنئ بدون مستثنئ منه به کار برده باشد در آن صورت به مستثنئ مفرّع گفته می شود و معمولاً با ادات نفی و استفهام همراه می شود .

لاتَذکُـرُوا إلاّ اللهَ . ( فقط خداوند را عبادت کنید.)

نکته:مستثنئ مفرّغ در جمله می تواند مرفوع یا منصوب باشد و اعراب آن به مستثنئ منه محذوف بستگی دارد به این صورت که اگر مستثنئ منه محذوف مرفوع باشد ، مستثنئ مفرّغ نیز مرفوع می شود و اگر مستثنئ منه که حذف شده  منصوب باشد مستثنئ مفرغ نیز محذوف می شود.

هل جزاءُ الاحسانِ الّا الإحسانُ(الإحسانُ= مستثنئ مفرّغ و مرفوع)

نکته: هرگاه مستثنئ مفرّغ باشد و فعل نیز منفی بکار رفته باشد در ترجمه به جای ادات استثناء کلمه ی«فقط» اضافه کنیم و فعل جمله را مثبت معنی کنیم.(آیا پاداش نیکی فقط نیکی است؟)

تست درس ششم

14)ما هو الخطاء فی الفراغ؟«لم یدخل الجنهِ الّا ..........»

الف)المؤمن          ب)المؤمنونَ       ج)المؤمنانِ       د)المؤمنینَ

15)میّز الصحیح للفراغ ؟(هل یَعِلِّمُ الّا ........ .)

الف)التلمیذُ النجا     ب)تلمیذاً       ج)التلمیذِ      د)تلمیذَیْنِ

16)اعراب مستثنئ در «ما نَزَلَمن الّا مطر قلیل»

الف)مرفوع       ب)منصوب       ج)مجرور          د)مرفوع محلاً

درس هفتم

منادئ

اسمی است که مورد ندا واقع می شود و به دو شکل به کار برده می شود :

 1)منادای مفرد      2)منادای مضاف

1)منادای مفرد:هرگاه منادای یک اسم مستقل باشد یعنی به کلمه دیگری اضافه نشده باشد آن را منادی مفرد می نامیم و خود به دو شکل بکار می رود :

الف)منادئ علم:هرگاه منادای یک اسم علم یا خاص باشد مبنی به ضمّ و محلاً منصوب است.

مانند:(یا اللهُ=منادای علم)

ب)منادای نکره مقصوده (غیر علم) : هرگاه منادای یک اسم نکره یا غیر علم باشد مبنی به ضّم و محلاً منصوب می باشد.

 مانند:(یا رجلً= منادای نکره مقصوده)

2)منادای مضاف:هرگاه منادای مضاف واقع شود یعنی به اسم دیگری اضافه شده باشد معرب و منصوب می باشد.مانند:یاعَبْدَالله (عبد= منادای مضاف) (مضاف الیه و مجرور)

نکته: حرف ندای«یا» فقط با اسم هایی بکار می رود که «ال» نداشته باشد بجز کلمه «الله» که گاهی «یا» از اول آن حذف می شود و به جای آن «میم» مشدّد در آخر الله حذف می شود.

یا اللهُ ـــــ اللّهَُّ(مَّ و یا=حرف ندا)(اللهَ=منادای علم مبنی بر ضّم محلاًمنصوب)

نکته: هرگاه منادای مضاف به ضمه به «یا» متکلم وحده اضافه شود اعراب تقدیری دارد یعنی تقدیراً منصوب می گردد که گاهی ضمیر «یا» از آخر حذف می شود ولی کسره حذف آخر باقی می ماند.

یا ربَّی = یارَبَّ =رَبَّ= (منادای مضاف تقدیراً منصوب)

نکته: هرگاه اسم «ال»داری مورد منادا واقع شود بعد از «یا» برای مذکر أیُهّا و برای مؤنث أیُتَهّا که در آن صورت أیّ و أیّهُ منادای نکره مقصوده مبنی بر ضّم ، محلاً منصوب می باشد و ها حرف تنبیه و اسم «ال» دار بعد از آن اگر جامد باشد عطف بیان و اگر مشتق باشد صفت گفته می شود.

یا ایُهّا الناسُ (یا = حرف ندا)(ایُهّا = منادای نکره مقصوده مبنی بر ضّم محلاً منصوب)(الناسُ = عطف بیان)

یا ایُتَهّاالمسلمات (ایُتُّ= منادای نکره مقصوده مبنی ضّم محلاً منصوب)(ها = حرف تنبیه)(المسلماتُ = صفت و مرفوع و مشتق)

تست درس هفتم

17)میّز الصحیح للفراغ؟«یا ایهّا ........  .

الف) المؤمنون      ب) المؤمنَ       ج)المؤمنینَ        د)المؤمِنِ

18)ما هو الصحیح فی الفراغ؟«یا  ........... ـی العالمِ»

الف)مجاهد         ب)المجاهد      ج)ایّها المجاهد     د)مجاهدان

پاسخ تست درس اول تا هفتم

1)ج  2)الف   3)ج   4)ب   5)د   6)ب   7)ب   8)الف   9)د10)د   11)د   12)ب   13)الف   14)د  15)الف  16)الف    17)الف     18)الف

      

                                             پایان    

 

نظرات 12 + ارسال نظر
دریا سه‌شنبه 26 خرداد‌ماه سال 1394 ساعت 05:19 ب.ظ

خیلی ممنون دستتون درد نکنه

h جمعه 23 بهمن‌ماه سال 1394 ساعت 05:36 ب.ظ

سهیلا سه‌شنبه 14 اردیبهشت‌ماه سال 1395 ساعت 01:19 ب.ظ

:کلافه

محمدرضا جمعه 24 اردیبهشت‌ماه سال 1395 ساعت 06:20 ب.ظ

عالی بود ممنون و تشکر فراوان

amirak شنبه 25 اردیبهشت‌ماه سال 1395 ساعت 01:31 ق.ظ

Awliiii boood

نبل جمعه 12 شهریور‌ماه سال 1395 ساعت 12:32 ب.ظ

امین چهارشنبه 1 دی‌ماه سال 1395 ساعت 07:57 ب.ظ

75

مهدیه دوشنبه 6 دی‌ماه سال 1395 ساعت 11:12 ب.ظ

خیلی عالی ممنون

علیرضا دوشنبه 20 دی‌ماه سال 1395 ساعت 11:37 ب.ظ

گلیا عطوفی سه‌شنبه 21 دی‌ماه سال 1395 ساعت 11:32 ق.ظ

افتضح یفتضح افتضاح بود ..کپی از منابع دیگر کار درستی نیست

فرهاد علم هولو پنج‌شنبه 5 مرداد‌ماه سال 1396 ساعت 07:53 ق.ظ

ممنونم از زحمات شما توضیحات بسیار دلنشین و همراه با دانستنی های مفید که دراختیار ما قرار دادین

ادی زاده سه‌شنبه 21 آذر‌ماه سال 1396 ساعت 07:27 ب.ظ

عالی بووود خیلیی ممنون

برای نمایش آواتار خود در این وبلاگ در سایت Gravatar.com ثبت نام کنید. (راهنما)
ایمیل شما بعد از ثبت نمایش داده نخواهد شد