الدرس العاشر قواعد عربی ۱ درس ۱۰

الدرس العاشر  قواعد عربی ۱ درس ۱۰

درس 10 فیه شفاءُ للناس ِ : در آن برای مردم شفاست

کلمه ها و ترکیب های تازه : اعْتمَرَ : به شمار آورد الرّائد : پیش آهنگ اغْتنمَ : غنیمت شود الزّیت : روغن اغْنی : غنی تر الشکریاّت : مواد قندی ضمنَ : ضمانت کرد البصَلَ : پیاز الطاقة : نیرو التانّی : درنگ کردن عطَفَ : عطوفت به خرج داد التّطهیر: ضدعفونی کردن غفّنَ : برهم گذاشت تقدّمَ : پیشرفت کرد الفضائلُ : جمع فضیلت والتّین : انجیر القیمةَُ الغذائیة : ارزش غذایی الاعجابَ : شگفتی اللّبن : شیر الاملاح : مواد معدنی المبید : نابود کننده تربّی : تربیت شد مکین : صاحب منزلت الثّقافة ُ : فرهنگ الثّقافةُ : فرهنگ الْممرقّباتِ : پرستار الجنیّ : تازه چیده شده المنهاج : راه روشن سبّبَ : باعث شد الکُرباتُ الحمراء : گلبول قرمز سبعون : هفتاد متّغیر : تشخیص داد الحضارة : تمدن

قواعد درس دهم :

جمله اسمیه : جمله ای است که غالباً با اسم شروع می شود و دو رکن دارد مبتدا، خبر 1. مبتدا : اسمی که غالباً در ابتدای جمله می آید و درباره آن خبر می دهیم مانند (المؤمن) در جمله (المؤمن صبورُ) 2. خبر : کلمه یا کلماتی است که غالباً بعد از مبتدا می آیاد و درباره مبتدا خبرمی دهد و معنی جمله را کامل می کند. مانند : (صبور) در جمله المؤمن صبورٌ اعراب مبتدا و خبر هردو رفع است و به عبارت دیگر مبتدا و خبر مرفوع هستند و علامت رفع آنها غالباً ( -ٌ یا –ُ ) است. خبر معمولاً از لحاظ مذکر و مؤنث از مبتدا تبعیت می کند. جاءَ الطالبُ : فعل و فاعل الطالبُ جاء : مبتدا و خبر برای یافتن خبر پی بردن به مفهوم عبارت راهگشاست. ترجمه و معنای جمله خبر را مشخص می کند. خبر غالباً به یکی از سه صورت زیر می آید : 1. مفرد (مؤمن صبورٌ) 2. جمله فعلیه (المسلمُ یَصْدقُ) 3. جار و مجرور(النجاةُ فی الصّدق) اعراب کلمات مبنی ( ضمایر، اشاره ، ....) محلی است. اعراب جمله و شبه جمله نیز محلی است. بنابراین در مبتدا و خبر، ضمایر و اسم های اشاره و جمله ها و شبه جمله ها محلاً مرفوع می باشند. محلی یا محلاً : یعنی کلمه مورد نظر در محلی قرار گرفته که اعراب خاصی را می طلبد اما از گرفتن آن ناتوان است. مثلاً وقتی می گوئیم : هذا در جمله هذا کتابٌ محلاً مرفوع است یعنی این کلمه در محلی و موقعیتی واقع شده که باید مرفوع می شد اما از گرفتن اعراب رفع ناتوان است.

تمرین اول ، درس دهم 1 – اجعل الجملة التالیة فی مکان مناسب من الجدول

1. الحمدالله ِربّ العالمین 2. الرائد لا یکذبُ اهلَه 3. هولاءِ مصابیح الامّة 4. الصدْقُ رآسُ الفضائل 5 – شرف المکان با تمکینٍ  الجله الاسمیه ردیف مبتدا خبر نوع خبر 1 الحمد لله جار و مجرور 2 الرائد لا تکذیب اهله جمله فعلیه 3 هولاء مصابیح مفرد 4 الصدق راس مفرد 5 شرف بالمکین جار و مجرور

2 – اجعل الفاعل المبتدا فاعلاً و غیرٌ ما یَلْزمٌ فاعل را به مبتدا و مبتدا را به فاعل تبدیل کن و تغییرات لازم را بده

1. یأمُرُ المؤمنون بالمعروفُ . مؤمنان امر به معروف می کنند المؤمنون یأمرُون بالمعروف 2 – یعطفُ الوالدانِ علینا . پدرو مادر با ما محبت می کنند الوالدانِ یعطفان علینا 3 - تجتمعُ المَسلماتُ فی المسجد. زنان مسلمان در مسجد جمع می شوند المسلماتُ یحْتمعْنَ فی المسجد 4 – المسلمونَ رفعوا اعْلام الحضارة فی العالم. مسلمانان پرچمهای تمدن را در جهان برافراشتند رفع المسلمونَ اعلام الحضارة فی العالم

3 – میّز الخطا فی کلّ عبارةٍ ثم اکتُب الصحیح ... اشتباه را در هر عبارت مشخص کن و صحیح را بنویس

1 . الغّرةُ لا یحْصِلُ بالتکاسُلِ. لا تحْصُلْ / عزت با تنبلی بدست نمی آید 2 . المُعلّمٌ انبیاء اللامّة ِ المعلّمونَ / معلمها پیامبران ملت ها هستند 3 . حُسنُ الخُلقِ من ثمراتِ الأدبِ حُسْنُ / خوش اخلاقی از ثمرات ادب است 4 . التواضعُ تَرْفعُ قیفة الانسانِ یَرْفَعَُ / قیفة / فروتنی ارزش انسان را بالا می برد

5 – اکمل الفراغ فی الاعراب و التحلیل الصّرفی : جای خالی را در ترکیب و تجزیه کامل کن

العاقل یغْتَنمُ الفرصة فی الحیاة العاقل :‌اسم ، مفرد - مذکر مشتق ، اسم فاعل، معرب / مبتدا و مرفوع و ... الجملة اسمیه یغتنم :‌فعل مضارع - للغائب مزید ثلاثی - متعدٍ :‌معرب فعلٌ : مرفوع و فاعله ضمیر «هو» المستتر و الجملة فعلّیة ٌ و خبر و مرفوع محلاً الفرصة ٌ : اسم ، مفرد، مؤنث، جامد، معرب / مفعول و منصوب فی : حرف جرّ ، مبنی علی السکون الحیاة : اسم مفرد، مؤنث جار و مجرور ، معرب / مجرور به بحرف جرّ / فی الحیاة :‌جار و مجرور

پرتوهای قرآنی : 1 – در آیات زیر کلماتی از ریشه (ظلم) بیان شده است. در کدام مرجع توضیحات صحیح دوباره آنها داده شده است.

1. و مااللهُ یُِریدُ ظلماً للعبارْ . (جامد - مشتق) 2. و من قُتلَ مظلوماً فقد جعلنا لولیة سلطانا (اسم زمان - اسم مفعول) 3. و مَنْ اَظْلَمَ ممّن افْتری علی الله کذباً (فعل ماضی - اسم تفضیل)

تست های کنکوری درس دهم :

1- ترجمه کدام گزینه صحیح نیست؟ الف)‌اللهٌ انزل القرآن سعادة البشر : خدا قرآن را برای سعادت بشر فرو فرستاد ب) الدّائدُ الکذبُ اهلَهُ : راهنما نباید به بستگان دروغ بگوید ج) الرّطبُ معَ قدحٍ من اللّبن غداءَ کاملُ . خرما با یک کاسه شیر غذای کاملی است د) اتهربُ القطة ُ من خوفِ فارةٍ : آیا گربه از ترس موش فرار می کند؟ 2 – ترجمه کدام گزینه صحیح نیست. الف)الهدی : ساده ب) التّطهیر : ضدعفونی کردن ج) اَغْنی : غنی تر د) الشّعْب : ملت 3 – ترجمه کدام گزینه صحیح نیست؟ الف) السکریات ، مواد قندی ب) الطاقة : نیرو ج) عطَفَ : محبت کرد د) المُبید : واضح 4 – مفهوم کدام گزینه صحیح نیست؟ الف)‌جمله اسمیه جمله ای است که غالباً با اسم شروع می شود ب) مبتدا اسمی است که غالباً درآغاز جمله می آید و درباره آن خبری می دهیم ج) مبتدا و مرفوع است اما خبر منصوب است د) خبر کلمه یا کلماتی است که غالباض بعد از مبتدا می آید و درباره مبتدا خبری می دهد و معنای جمله را کامل می کند. 5 – کدام گزینه از انواع خبر نیست ؟ الف) مفرد ب) جمله فعلیه ج) جار و مجرور د) مثنی و جمع 6 – الطّالبُ در جمله (الطالبُ جاءَ) چه نقشی دارد؟ الف) فاعل ب) مفعول ج) مبتدا د) خبر 7 – نوع خبر در جمله (الحمدالله رب العالمین) چیست؟ الف) جار و مجرور ب) مفرد ج) جمله فعلیه د) جمله اسمیه 8 – نوع خبر در جمله (الرائدُ لایکذبُ اهْلُهُ ) چیست؟ الف) مفرد ب) جمله فعلیه ج) جارو مجررو د) جمله اسمیه 9 - کدام گزینه جمله (المسلون .... فی المسجد) را کامل می کند؟ الف) اجْتمَعْنَ ب) اِجْتَمَعَتْ ج) اِجْتَمَعَ د) اجْتمعوا 10 – کدام گزینه جمله ( .... المسلمون فی المسجد) را کامل می کند؟ الف) اجْتمَعْنَ ب) اِجْتَمَعَتْ ج) اِجْتَمَعَ د) اجْتمعوا 11 – کدام گزینه در مورد تجزیه نغْتنمُ «جمله (العاقلُ نغتنمُ الفرصة فی الحیاة) صحیح نیست؟ الف) فعل مضارع، ثلاثی مزید ب) ثلاثی مجرد – مبنی ج) برای مفرد مذکر غایب د) متعدی – معرب 12 – کدام گزینه در مورد تجزیه الفرصة در جمله (العاقلُ نغتمُ الفرصة فی الحیاة ) صحیح نیست؟ الف) اسم – مفرد ب) مذکر – مشتق ج) مؤنث – جامد د) معرب